Karl Markus Gauß po raz kolejny rusza w drogę po Europie, wybierając rzadziej uczęszczane ścieżki i mniej tłoczne bulwary. W Mołdawii, najbiedniejszym kraju w Europie, w którym wszystkie banknoty są tej samej wielkości, koloru i ukazują twarz tego samego człowieka, zaraźliwa okazuje się nie tylko serdeczność, ale również "mołdawska tęsknota". W Bułgarii Gauß znajduje kraj całkiem inny od tego, który znamy z folderów biur podróży i starych widokówek. Na ulicach i placach Zagrzebia zaintrygowany obserwuje grę pamięci i zapomnienia, która z roku na rok coraz silniej naznacza narodową kulturę Chorwacji. I wreszcie Wojwodina, niegdyś Europa w pigułce, wieloetniczna i wielokulturowa. To najbardziej osobista z czterech podróży, wyprawa w głąb historii, również tej bardzo prywatnej, śladami urodzonych tu rodziców pisarza. Gauß to wybitny znawca Europy Środkowej, błyskotliwy erudyta, ciekawski wędrowiec. Nikt nie potrafi z taką czułością, zrozumieniem i wnikliwością pisać o naszej targanej sprzecznościami, ciekawej, ale skomplikowanej przecież części świata.

W całej historii ludzkości prorocy pojawiają się tylko od czasu do czasu. Umierają i pozostawiają po sobie przesłanie. Przesłanie to zostaje zaakceptowane przez miliony ludzi, staje się im bliskie. To właśnie jest powód, dla którego idea staje się przydatna dla innych, którzy mogą wykorzystać przywiązanie ludzi do tej idei dla własnych celów - rządzenia i sprawowania kontroli. Nazwijmy kapłanami ludzi, którzy wykorzystują ideę, którą głosili prorocy. Prorocy żyją wedle swych idei. Kapłani stosują je wobec ludzi, którzy są do nich przywiązani. Idea traci żywotność. Staje się formułą. Kapłani twierdzą, że jest rzeczą bardzo ważną, jak idea jest sformułowana; naturalnie sformułowanie nabiera ważności, gdy prorok już nie żyje; jak inaczej można by kontrolować ludzi, ich myśli, jeśli nie istniałoby "poprawne" sformułowanie? Kapłani wykorzystują idee do organizowania ludzi, do kontrolowania ich poprzez kontrolę właściwej formy idei, a kiedy już wystarczająco znieczulą człowieka, oznajmiają, że nie jest zdolny do trzeźwego kierowania swoim życiem i że oni sami, kapłani, działają z poczucia obowiązku, czy nawet powodowani współczuciem, pełniąc funkcję kierowania ludźmi, którzy pozostawieni samym sobie lękają się wolności. Prawda, że nie wszyscy kapłani działają w ten sposób, ale większość tak, zwłaszcza ci, którzy mają władzę.

Pod ziemią umieszczamy to, co cenne, co kochamy lub chcemy chronić; niekiedy ukrywamy to, co szkodliwe. Jednak to, co zostało kiedyś pogrzebane w ziemi, może w niej trwać dłużej od nas. I może nieoczekiwanie uderzyć z wielką siłą.W Arktyce złoża metanu wyciekają przez szczeliny w topniejącej wiecznej zmarzlinie. Na Syberii gigantyczny krater pochłonął dziesiątki tysięcy drzew. Cofające się lodowce zwracają ciała śmiałków, którzy próbowalizdobyć je lata temu. Natomiast w Grenlandii spod lodu wyłoniła się nieużywana baza rakietowa z czasów zimnej wojny, pełna odpadów chemicznych.W epoce znaczącego wpływu człowieka na ekosystem i geologię naszej planety, w dobie permanentnego kryzysu, potrzeba zrozumienia krain podziemnych jest pilniejsza niż kiedykolwiek. Nie uciekniemy z niespokojnejteraźniejszości. Robert Macfarlane namawia nas, byśmy na nowo przemyśleli zmiany, które dotyczą nas wszystkich - teraz i tutaj, a w "Podziemiach" pokazuje nam nową perspektywę. Właściwe pytanie zatem brzmi: Co zostawimy po sobie?

WA_U

Czy kości mówią i jak zrozumieć ich język? Czy zdjęcie typu selfie może pomóc w identyfikacji człowieka? Jak pyłek rośliny może rozwiązać zagadkę kryminalną? Czy istnieje zbrodnia doskonała? Jak zrobić przyżyciową rekonstrukcję twarzy na podstawie czaszki? Na czym polega identyfikacja osób żywych? Czy owady mogą pomóc w określaniu czasu zgonu i oczyszczaniu szczątków kostnych? Jaki wpływ na kryminalistykę i pracę antropologa sądowego mają nowoczesne technologie i cyfryzacja świata? Czym jest Trupia Farma i dlaczego tak fascynuje? Dlaczego pozbycie się ciała ofiary nie jest tak proste, jak to pokazują w filmach, i czy antropolodzy potrafią ją zidentyfikować nawet na podstawie spopielonych kości? Ile jest mitów, a ile faktów w popularnych serialach kryminalnych? Monika Głąbińska, antropolog sądowy, zdradza tajniki pracy jednego z najbardziej fascynujących zawodów, który w Polsce wykonuje naprawdę niewiele osób. W swojej książce rzuca wyzwanie: pokaż mi swój szkielet, a powiem ci, kim jesteś.